ระบบแลกเปลี่ยนทองคำและข้อตกลงบรีตันวูดส์

ในปี 1967 ธนาคารแห่งหนึ่งในชิคาโกปฏิเสธที่จะให้เงินกู้ปอนด์สเตอร์ลิงแก่ศาสตราจารย์มหาวิทยาลัยชื่อมิลตัน ฟรีดแมน เนื่องจากเขามีความประสงค์ที่จะใช้เงินกู้นี้ในการขายชอร์ตปอนด์ ฟรีดแมนรับรู้ว่าราคาปอนด์ต่อดอลลาร์ในช่วงนั้นสูงเกินไป เขาต้องการขายปอนด์ก่อนแล้วจึงซื้อตัวกลับหลังจากราคาปอนด์ลดลงเพื่อชำระหนี้ให้กับธนาคาร โดยสามารถทำให้เขาได้กำไรอย่างรวดเร็ว ธนาคารนั้นปฏิเสธการให้เงินกู้โดยอ้างถึงข้อตกลงบรีตันวูดส์ที่ตั้งขึ้นเมื่อ 20 ปีก่อน ข้อตกลงนี้ได้กำหนดอัตราแลกเปลี่ยนสกุลเงินของประเทศต่าง ๆ ต่อดอลลาร์ และกำหนดอัตราทองคำที่ 35 ดอลลาร์ต่อ 1 ออนซ์ทองคำ

ข้อตกลงบรีตันวูดส์

ข้อตกลงบรีตันวูดส์ได้ถูกลงนามในปี 1944 โดยมีเป้าหมายในการป้องกันไม่ให้เงินตราไหลออกนอกประเทศและจำกัดการเก็งกำไรเงินตราระหว่างประเทศ เพื่อให้เกิดความเสถียรในเงินตราระหว่างประเทศ ก่อนหน้านี้ ระบบแลกเปลี่ยนทองคำที่แพร่หลายในช่วง 1876 ถึงสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง ได้มีอำนาจในการควบคุมระบบเศรษฐกิจโลก ในระบบนี้ เงินตราต่าง ๆ จะมีเสถียรภาพโดยอิงราคาทองคำ ซึ่งยกเลิกการดำเนินการที่ทำให้ค่าของเงินลดลงโดยอำนาจของกษัตริย์และผู้ปกครองที่ทำให้เกิดเงินเฟ้อ

ข้อจำกัดของระบบทองคำ

อย่างไรก็ตาม ระบบแลกเปลี่ยนทองคำไม่สมบูรณ์แบบ เมื่อประเทศมีอำนาจทางเศรษฐกิจที่เพิ่มขึ้น จะมีการนำเข้าสินค้าจำนวนมากจากต่างประเทศ จนทำให้มีการหมดกองทุนทองคำที่จำเป็นในการสนับสนุนค่าของเงินตราในประเทศ ผลลัพธ์ก็คือ ปริมาณเงินจะลดลง อัตราดอกเบี้ยเพิ่มขึ้น และกิจกรรมทางเศรษฐกิจจะชะงักงันจนไปถึงระดับถดถอย สุดท้าย ราคาสินค้าจะตกต่ำจนดึงดูดประเทศอื่น ๆ จำนวนมากเข้ามาซื้อสินค้านั้น ซึ่งจะทำให้มีการเติมทองคำกลับเข้ามาในประเทศ จนทำให้ปริมาณเงินตราเพิ่มขึ้น อัตราดอกเบี้ยลดลงและสร้างความมั่งคั่งใหม่ ระบบ "繁荣-衰退" นี้เกิดขึ้นในช่วงเวลาของระบบทองคำจนกระทั่งสงครามโลกครั้งที่หนึ่งได้ขัดขวางการเคลื่อนไหวของการค้าและทองคำ

การเปลี่ยนแปลงหลังสงคราม

หลังจากสงครามที่มีความยุ่งเหยิง หลักเกณฑ์บรีตันวูดส์ได้ถูกนำมาใช้ ประเทศที่ลงนามได้ตกลงที่จะพยายามรักษาอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราของตนต่อดอลลาร์ และอัตราทองคำที่เกี่ยวข้องให้อยู่ภายในขอบเขตเล็กน้อย ข้อห้ามในการลดค่าของเงินตราเพื่อการค้า มีผลทำให้สามารถลดเงินตราได้ไม่เกิน 10% เมื่อเข้าสู่ทศวรรษที่ 50 การเติบโตของการค้าโลกได้ก่อให้เกิดการเคลื่อนย้ายทุนครั้งใหญ่ ที่เกิดจากการสร้างใหม่หลังสงคราม ซึ่งทำให้มีการสูญเสียความเสถียรของอัตราแลกเปลี่ยนที่กำหนดโดยระบบบรีตันวูดส์

การยกเลิกข้อตกลง

สุดท้ายแล้ว ข้อตกลงนี้ถูกยกเลิกในปี 1971 โดยที่ดอลลาร์ไม่สามารถแลกเป็นทองคำได้อีกต่อไป จนกระทั่งปี 1973 อัตราแลกเปลี่ยนเงินตราของประเทศอุตสาหกรรมหลักมีความเคลื่อนไหวที่เสรีมากขึ้น โดยอิงจากอุปสงค์และอุปทานในตลาดแลกเปลี่ยนเงินตรา การเพิ่มขึ้นอย่างมากของปริมาณการซื้อขาย ความเร็วในการทำงาน และความผันผวนของราคาในช่วงทศวรรษ 70 ทำให้ราคาแลกเปลี่ยนมีการเคลื่อนไหวอย่างต่อเนื่อง เครื่องมือทางการเงินใหม่ ๆ เกิดขึ้น และทำให้ตลาดเปิดเสรีและการค้าเปิดเสรี

การขยายตัวของตลาดยุโรป

ในทศวรรษที่ 80 ด้วยการพัฒนาคอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้อง ทำให้การเคลื่อนย้ายทุนข้ามชาติเร่งตัวขึ้น ทำให้ตลาดในเขตเวลาเอเชีย ยุโรป และอเมริกามีการเชื่อมโยงกัน ปริมาณการซื้อขายแลกเปลี่ยนเงินตราจากประมาณ 70,000 ล้านดอลลาร์ต่อวันในกลางทศวรรษที่ 80 ได้พุ่งสูงขึ้นไปถึง 15,000 ล้านดอลลาร์ต่อวันใน 20 ปีถัดมา

ตลาดเงินดอลลาร์ยุโรป

หนึ่งในปัจจัยสำคัญที่ส่งเสริมการเติบโตของการซื้อขายแลกเปลี่ยนเงินตราคือ ตลาดดอลลาร์ในยุโรปที่เติบโตอย่างรวดเร็ว ในตลาดนี้ ดอลลาร์ถูกฝากไว้ในธนาคารนอกสหรัฐอเมริกา ตลาดยุโรปมี เป้าหมายที่ทรัพย์สินนอกประเทศที่เกิดจากสกุลเงินดั้งเดิม ตลาดดอลลาร์ในยุโรปเกิดขึ้นในทศวรรษที่ 50 เมื่อรัสเซียมีการฝากผลตอบแทนจากน้ำมัน (ด้วยสกุลเงินดอลลาร์) ไว้ที่นอกประเทศสหรัฐฯ เพื่อหลีกเลี่ยงความเสี่ยงในการที่เงินฝากจะถูกรัฐบาลสหรัฐอเมริกายึดครอง ก่อให้เกิดการประมาณการดอลลาร์นอกรัฐบาลสหรัฐฯ อย่างมาก นอกจากนี้รัฐบาลสหรัฐฯ ได้ออกกฎหมายที่จำกัดไม่ให้ยืมดอลลาร์ให้กับชาวต่างชาติ ด้วยเหตุนี้ ตลาดยุโรปจึงมีความน่าสนใจเนื่องจากมีอิสระมากกว่าและมีอัตราผลตอบแทนสูง

บทบาทของลอนดอนในตลาดดอลลาร์ยุโรป

ลอนดอนเคยเป็น (และยังคงเป็น) ตลาดนอกรัฐบาลชั้นนำ ในทศวรรษที่ 80 ธนาคารอังกฤษได้เริ่มให้ยืมดอลลาร์แทนการกู้ยืมเงินปอนด์ เพื่อลดอำนาจของสกุลเงินในการเงินโลก โดยมิชอบ และลอนดอนได้ชุบชีวิตเป็นศูนย์กลางตลาดดอลลาร์ยุโรป การทำเลที่ตั้งที่สะดวกของลอนดอนระหว่างตลาดเอเชียและอเมริกายังช่วยเสริมสร้างสถานะของตนในตลาดยุโรป